اخلاق محیط زیست با نگاهی به روایات فریقین

نویسندگان

علی شیعه علی

چکیده

دین مبین اسلام همان­ طور که به خود انسان و زندگی او توجه داشته است و دستورات و احکامی برای سبک و شیوه این زندگی در نظر گرفته است، به محیط زندگی بشر نیز توجه خاصی نشان داده است. محیطی که از آن امروزه تحت عنوان محیط زیست نام می­ برند و از عناصر مهمی همچون آب، خاک و زمین و ... تشکیل یافته است. علاوه بر این در دین مبین اسلام از اخلاق اسلامی سخن به میان می­ آید که در کنار فقه اسلامی به مثابه دو بال برای عروج انسان در نظر گرفته می­ شوند. در اخلاق اسلامی نیز شاخه­ ای به نام اخلاق کاربردی وجود دارد که ناظر بر اعمال و کردار انسانی است و به بیان بهتر رفتار او در قبال محیط اطراف و رابطه با دیگر افراد جامعه را مورد بحث قرار می­ دهد. در مقاله پیش رو ابتدا بحثی پیرامون مفهوم محیط زیست و همچنین اخلاق کاربردی مطرح و سپس به یکی از فروع اخلاق کاربردی؛ یعنی اخلاق محیط زیست پرداخته می­ شود. اخلاق محیط زیست در واقع برخورد انسان با محیط زندگی اطراف خود اعم از محیط زیست جانوری، گیاهی و حتی بی­ جان را مورد بحث و بررسی و البته تقنین اخلاقی قرار می­ دهد. در این مورد آیات و روایات نسبتاً قابل توجهی در دین مبین اسلام وارد شده است که به تبیین این قواعد اخلاقی پرداخته­ اند و از این رو با مبنا قرار دادن روایات صحیح به تبیین گوشه­ ای از احکام فقهی و اخلاقی دین اسلام پیرامون طبیعت و محیط زیست پرداخته می­ شود. در پایان این نتیجه حاصل می­ شود که دین مبین اسلام با ارزش قائل شدن برای طبیعت، موجودات و کائنات، انسان مسلمان را موظف می­ کند در کنار وظایف عبادی و اجتماعی خویش، توجه خاصی به محیط زندگی اطراف خویش داشته باشد و با رعایت دستورات اخلاقی و حتی فقهی مرتبط با آن، حتی برای رشد و تعالی روحی و فرهنگی و ارزشی خویش نیز زمینه­ سازی نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خدمات دین به اخلاق؛ با نگاهی به روایات و سنت اخلاقی اسلامی

تبیین امکان و تحقق خدمات دین به اخلاق از مباحث ضروری در حوزه ارتباط اخلاق و دین بوده که می‏تواند مقدمات بهتری برای فهم دقیق‏تر از رابطه دین و اخلاق فراهم کند. در این مقاله سعی شده با تبیین دین و اخلاق و تمایزات آن دو در سنت اسلامی، خدمات صورت گرفته از جانب دین به اخلاق بررسی شود. در اثبات خدمات دین به اخلاق سعی بر آن بوده از روایات و سنت اخلاقی اسلام استفاده شود. در آخر نیز خدمات دین به اخلاق ب...

متن کامل

دین، اخلاق و محیط زیست

امروزه، وخامت بحران‏های محیط‏زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات  بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط‏زیستی براساس مفهوم خداباوری می‏تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط‏زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آن‏ها خداوند تنها خالق هست...

متن کامل

اخلاق ، اقتصاد و محیط زیست

مکتب اصالت فایده که به زعم اکثر اقتصاددانان یکی از اساسی ترین پایه های علم اقتصاد متعارف را تشکیل می دهد و معیار کارآیی پارتو که مبنای بسیاری از تصمیم گیری های اقتصادی است، مشکلات زیست محیطی متعددی را ایجاد کرده است که از آن جمله می توان به ایجاد اثرات خارجی منفی زیست محیطی، توسعه ناپایدار و تضییع حقوق و ارزشهای انسانی اشاره کرد. بنابراین می توان آن را از مهمترین عوامل ایجاد اثرات خارجی منفی زی...

متن کامل

ارزیابی نظریه احترام به طبیعت در اخلاق محیط زیست

تمرکز بر رفاه انسان و بی‌توجهی به سایر موجودات زنده در استفاده از منابع محدود طبیعی پیامدی جز بحران محیط زیست ندارد. از آنجا که هیچ تدبیری به اندازه اخلاق نمی‌تواند انسان را از درون به ترک رفتار ناشایست ملزم کند، برای رهایی از بحران محیط زیست نیز لازم است اخلاق محیط زیست را جدی بگیریم. اخلاق محیط زیست مجموعه‌ای از معیارهای فردی و اجتماعی را در اختیار می‌نهد که برای تنظیم رابطه شایسته میان انسان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)

ناشر: دانشگاه مذاهب اسلامی

ISSN 2252-0678

دوره 8

شماره 31 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023